
“Met het zwerfvuil groeit ook de frustratie bij de inwoners”, zegt Van Looy. “Vlamingen zijn over het algemeen positiever over hun leefomgeving, maar afval blijft de hardnekkige uitzondering. Overal in Vlaanderen zetten vrijwilligers zich in voor een nette buurt. Als we hun inzet niet willen verliezen, moeten er meer handhavers de baan op.”
Afvalklachten schieten de hoogte in
Volgens cijfers van het Departement Omgeving daalde het totaal aantal milieu- en ruimtelijke klachten de voorbije jaren van 38.267 in 2021 naar 35.689 in 2023. Alleen de categorie afval ging de omgekeerde richting uit: van 5.211 klachten naar 8.931 – een stijging met meer dan 70%.
“Als burgemeester merk ik het elke dag: zwerfvuil is een van de grootste frustraties bij inwoners. Iedereen wil een nette omgeving, en toch blijft zwerfvuil een probleem. Dat moeten we harder aanpakken”, aldus Sanne Van Looy.
Vrijwilligers verliezen moed
Uit de recentste cijfers van OVAM blijkt dat in 2024 6.959 ton zwerfvuil werd ingezameld, tegenover 6.621 ton in 2023. Hoewel de meeste opruimacties gedragen worden door vrijwilligers, ziet Van Looy hun motivatie afnemen.
“Als we hun inzet willen behouden, moeten we het signaal geven dat het beleid ook zijn verantwoordelijkheid neemt”, benadrukt Sanne Van Looy. “Binnenkort vloeit er 71,5 miljoen euro uit de zwerfvuilheffing naar Vlaanderen. Daarvan gaat zo’n 61 miljoen naar lokale besturen. Maar de resterende 10 miljoen mag niet op de plank blijven liggen. Gebruik dat bedrag om extra handhavers in te zetten. Zonder handhaving blijft het dweilen met de kraan open.”